#: locale=en ## Action ### URL WebFrame_22F9EEFF_0C1A_2293_4165_411D4444EFEA.url = https://www.google.com/maps/embed?pb=!1m18!1m12!1m3!1d3568.6254436460526!2d106.05005947499347!3d21.24253488040237!2m3!1f0!2f0!3f0!3m2!1i1024!2i768!4f13.1!3m3!1m2!1s0x31350e72a9598aa7%3A0xb4e6d26018416540!2zQ2jDuWEgQuG7lSDEkMOg!5e1!3m2!1svi!2s!4v1703065895142!5m2!1svi!2s WebFrame_22F9EEFF_0C1A_2293_4165_411D4444EFEA_mobile.url = https://www.google.com/maps/embed?pb=!1m18!1m12!1m3!1d3568.6254436460526!2d106.05005947499347!3d21.24253488040237!2m3!1f0!2f0!3f0!3m2!1i1024!2i768!4f13.1!3m3!1m2!1s0x31350e72a9598aa7%3A0xb4e6d26018416540!2zQ2jDuWEgQuG7lSDEkMOg!5e1!3m2!1svi!2s!4v1703065895142!5m2!1svi!2s ## Hotspot ### Text HotspotPanoramaOverlayTextImage_AB7A7AE2_856F_ADB7_41CF_AE49A346A7E1.text = Am Tam Đức HotspotPanoramaOverlayTextImage_A9CE226F_B106_3ECB_41D3_F76AEA813A87.text = Am Tam Đức HotspotPanoramaOverlayTextImage_B2A5AE0A_857F_6477_41B0_064A2CD34704.text = Am Tam Đức HotspotPanoramaOverlayTextImage_AA14ABCA_B105_CE35_4183_5D6798838DD0.text = Am Tam Đức HotspotPanoramaOverlayTextImage_9A23D3DD_8DC0_A257_418E_9CACA3B1B5B3.text = Am Tam Đức - Chùa Cao HotspotPanoramaOverlayTextImage_9FBED5EA_8523_67B7_41C3_EB452B3715B8.text = Chùa Bổ Đà HotspotPanoramaOverlayTextImage_D00940C3_E779_47DF_41EC_661A7C075829.text = Chùa Cao HotspotPanoramaOverlayTextImage_9C7B8E50_8ABE_9F5E_41D0_D334710864CF.text = Chùa Cao HotspotPanoramaOverlayTextImage_AB0B287E_B107_CACD_41A3_E088720F732F.text = Chùa Cao HotspotPanoramaOverlayTextImage_A3AC8092_E532_F967_41C6_E52A6F2798FD.text = Chùa Cao HotspotPanoramaOverlayTextImage_FD9EC235_E51E_39AC_41B2_79E87EF4AFEC.text = Cổng chùa HotspotPanoramaOverlayTextImage_9F02F977_8D40_AE53_41D9_709027BA1FF6.text = Cửa vào HotspotPanoramaOverlayTextImage_9B975405_8DC7_E5B7_41DF_6BE1545B39D8.text = Lối Vào \ Tam Bảo HotspotPanoramaOverlayTextImage_82CBAA9A_8D40_E2DC_41E0_5AEEACF608CB.text = Lối lên \ Tháp Chuông HotspotPanoramaOverlayTextImage_9AF8227E_8DC0_A254_41D5_952C38ADB1D4.text = Lối lên Chùa Cao HotspotPanoramaOverlayTextImage_9F959A70_8D43_626D_41DA_A800911C0CF3.text = Lối lên Tam Bảo HotspotPanoramaOverlayTextImage_98472D10_8DC1_A7AD_41E0_368611921ADA.text = Lối ra \ Vườn Tháp HotspotPanoramaOverlayTextImage_A88B2675_B13A_46DE_41E0_F1C9F7BEE6A8.text = Lối sang chùa Cao HotspotPanoramaOverlayTextImage_98116535_8A8E_62C1_41BF_926D32321618.text = Lối vào chùa HotspotPanoramaOverlayTextImage_9C259771_8D40_E26C_41D3_B4B189FE2EF3.text = Lối vào chùa HotspotPanoramaOverlayTextImage_95D949D8_8DC0_AE5D_41A1_50112111F082.text = Lối xuống HotspotPanoramaOverlayTextImage_A87E8104_E5FE_3B63_41B0_5B00EDD78DBE.text = Nhà Ni HotspotPanoramaOverlayTextImage_DDE7D2B4_E56E_5EAC_41E9_2945E81F03D5.text = Tam Bảo HotspotPanoramaOverlayTextImage_DC787704_E512_2763_41E0_9B43B39011B6.text = Tam Bảo HotspotPanoramaOverlayTextImage_BE523E74_E70A_FAB8_41EB_1D8389928FFC.text = Tháp Chuông HotspotPanoramaOverlayTextImage_9BDC72F6_8DC1_A255_41E1_6BB8C8F6989C.text = Tháp Chuông HotspotPanoramaOverlayTextImage_DF70308E_E511_F97F_41B0_8662AC8D0475.text = Tháp Chuông HotspotPanoramaOverlayTextImage_AFC86416_E5F2_396F_41E7_B7996200AEA0.text = Tiền Tế HotspotPanoramaOverlayTextImage_992FD6D4_8A8E_AF47_41BD_0D40601AB6A0.text = Vườn Tháp HotspotPanoramaOverlayTextImage_DD820507_E572_DB6C_41D4_0A32E0B2D5BA.text = Vườn Tháp HotspotPanoramaOverlayTextImage_AB6EC1E0_8561_BFB3_41D3_79481F190B58.text = Vườn Tháp HotspotPanoramaOverlayTextImage_9D556DC6_8ABE_9D42_41C5_0C0227DCA497.text = Đền \ Đức Thánh Hóa HotspotPanoramaOverlayTextImage_B9A95F21_8561_64B5_41A1_32E8540A8894.text = Đền \ Đức Thánh Hóa HotspotPanoramaOverlayTextImage_9A922F01_855E_A475_41CF_936BC0EB20CA.text = Đền \ Đức Thánh Hóa HotspotPanoramaOverlayTextImage_B1C1F7C9_8563_63F2_41D8_52A26317EC82.text = Đền \ Đức Thánh Hóa HotspotPanoramaOverlayTextImage_A6A559A1_B10A_CA77_41E5_6B1DB4D16CA3.text = Đền \ Dưỡng Phụ Dưỡng Mẫu HotspotPanoramaOverlayTextImage_A6FA0818_E52E_6963_41E9_8E2A57A56F49.text = Đền \ Đức Thánh Hóa HotspotPanoramaOverlayTextImage_BD720D9F_E70B_5E67_41E4_AF7E971D10D8.text = Đền Thượng HotspotPanoramaOverlayTextImage_9A0AFAC5_8DC0_A2B7_41D6_98AB4D0F34C5.text = Đền Thượng HotspotPanoramaOverlayTextImage_BB2E5102_8561_9C76_41D6_A30C21344525.text = Đền Thờ \ Thạch Linh Thần Tướng HotspotPanoramaOverlayTextImage_BCE0DA04_857F_EC72_41D7_9A96EF79FCE4.text = Đền Thờ \ Thạch Linh Thần Tướng HotspotPanoramaOverlayTextImage_BBC37C30_8562_A493_41C9_EE75695F6FFF.text = Đền Thờ \ Thạch Linh Thần Tướng HotspotPanoramaOverlayTextImage_9AEC967B_855E_A496_41C0_2C8941B78D5C.text = Đền Thờ \ Thạch Tướng Đại Vương HotspotPanoramaOverlayTextImage_944ED2A0_8DC0_A2ED_41C0_183E12967FEA.text = Đền Thờ Thạch Linh Tướng Quân ### Tooltip FlatHotspotPanoramaOverlayArea_94386B48_8521_ACF3_41DA_B36A2D30E150.toolTip = Đền thờ Thạch Tướng Đại Vương FlatHotspotPanoramaOverlayArea_A9457B56_8561_6C9F_41DA_A3C21A4DED0C.toolTip = Đền thờ Thạch Tướng Đại Vương HotspotPanoramaOverlayArea_9584CA3B_8523_AC95_41DB_B582083073E2.toolTip = Đền thờ Đức Thánh Hóa ## Media ### Audio audiores_20E301D0_3068_8859_41B0_8C1F2661E5BF.mp3Url = media/audio_206E096A_3068_9848_41B4_A93B9306084D_en.mp3 audiores_20F9B620_3068_8BF8_41B0_FD203451F2D6.mp3Url = media/audio_20FCBAA7_3068_F8F8_41C7_9BE62D1C6068_en.mp3 audiores_224897F3_3A85_EDC2_4188_27986FCF9F26.mp3Url = media/audio_2A0C3A06_3A84_A645_41C7_8BF084485770_en.mp3 audiores_2018B110_3A85_E25D_41CB_3896D8B5012D.mp3Url = media/audio_2A189C35_3A84_A247_41C6_05A9375E98C5_en.mp3 audiores_224C1C8F_3A85_E243_41C2_EC8B21F4FA1A.mp3Url = media/audio_2A6807F8_3A8C_ADCD_41BB_13292AA8217A_en.mp3 audiores_201D145C_3A85_E2C6_41C2_57FCCBFAD650.mp3Url = media/audio_2AEA5BDF_3A85_A5C3_41BE_9B0F1AFE56A9_en.mp3 audiores_A5FB4FED_B11E_E717_41E2_A7539A07DBF9.mp3Url = media/audio_A572200E_B11E_B915_41C8_9C9DF342C25F_en.mp3 audiores_A4AB0368_B11D_BF1E_41DF_CD87EE4ABFFC.mp3Url = media/audio_E8B238A4_E6FF_4659_41E9_A8D06B6CBF44_en.mp3 ### Image imlevel_2D2A4004_3A8B_6245_41CA_CAE9A8A0B82F.url = media/panorama_8114AB90_8A77_A5DE_41D6_EDB69A72F933_HS_idnc01ce_en.png imlevel_22706162_3A8B_62FD_41CC_3207CCA9AC52.url = media/panorama_8115C99B_8A76_A5C1_41CC_B8026E3C2187_HS_fzcv0yau_en.png imlevel_227F2186_3A8B_6245_41C7_4637665A6A72.url = media/panorama_8115C99B_8A76_A5C1_41CC_B8026E3C2187_HS_kr1alp0q_en.png imlevel_22711147_3A8B_62C3_41C6_5BA8E806E1CF.url = media/panorama_8115C99B_8A76_A5C1_41CC_B8026E3C2187_HS_ujaup2sb_en.png imlevel_2384C5F6_3A8B_6DC5_41C8_E3355D45079E.url = media/panorama_86F1DB31_8A77_A6DE_41C0_F82AA3AC7DB0_HS_4kcaqf9z_en.png imlevel_238585D8_3A8B_6DCD_41C7_111DA88CE0EF.url = media/panorama_86F1DB31_8A77_A6DE_41C0_F82AA3AC7DB0_HS_6vsuq6ii_en.png imlevel_2244FF4A_3A8B_7ECD_41B2_AC0370BCB295.url = media/panorama_870A4F28_8CC1_E3FD_41DC_5D4AC59219D0_HS_yx9bvors_en.png imlevel_2246EEF1_3A8B_7FDF_41C5_412E393D587A.url = media/panorama_876C9ECE_8CC1_62B5_41D3_F2257D0C1021_HS_1hp9c4gq_en.png imlevel_22475EC2_3A8B_7E3D_41B2_45DE0F4F6A91.url = media/panorama_876C9ECE_8CC1_62B5_41D3_F2257D0C1021_HS_4ne0br0t_en.png imlevel_22592E60_3A8B_7EFD_41C4_1418F5381E45.url = media/panorama_876CCB6B_8CC1_627C_41AF_DFCF336CB0A2_HS_zyjfgc64_en.png imlevel_2D6CF039_3A8B_624F_41C3_C96FEBB8EE62.url = media/panorama_876D520B_8CC1_5DBC_41C1_2084451D52EB_HS_5c9u5if2_en.png imlevel_22204C7B_3A8B_62C3_41CA_8AB0054130B2.url = media/panorama_876D77E2_8CC1_A26D_41D5_AC0E4757EA34_HS_52d98i5d_en.png imlevel_222E9CA8_3A8B_624D_41C9_CA1C8760DCE0.url = media/panorama_876D77E2_8CC1_A26D_41D5_AC0E4757EA34_HS_vdfms3to_en.png imlevel_226AE356_3A8B_66C5_416E_D3476D9DBC31.url = media/panorama_876DADFF_8CC1_A653_41BE_296FB487DF6D_HS_78g1wtgd_en.png imlevel_226DC2DD_3A8B_67C7_41C9_BA6C7C615F5C.url = media/panorama_876DADFF_8CC1_A653_41BE_296FB487DF6D_HS_aood5yg3_en.png imlevel_226A7321_3A8B_667F_41BB_57FEEEF80B51.url = media/panorama_876DADFF_8CC1_A653_41BE_296FB487DF6D_HS_wg4cua57_en.png imlevel_867F1FBD_9860_2826_41D2_18DAA6FAE727.url = media/panorama_8EE261B0_8513_585A_41D1_5745AC68C981_HS_eqez39ok_en.png imlevel_867E1F52_9860_2862_41BB_247915FD7646.url = media/panorama_8EE261B0_8513_585A_41D1_5745AC68C981_HS_rfr0fpzw_en.png imlevel_86725FFE_9860_2823_41C3_17208FA43130.url = media/panorama_8EE2A611_8513_385A_41B5_D326C343FA78_HS_gqu5x9i7_en.png imlevel_86730040_9860_185F_41CD_9C72064E78A3.url = media/panorama_8EE2A611_8513_385A_41B5_D326C343FA78_HS_oc8iyqxe_en.png imlevel_2342CBD1_3A8B_65DF_41C5_D2B5F8B26FFF.url = media/panorama_8EE52E79_8513_68CB_41A9_C5BA583A89DE_HS_7o88471g_en.png imlevel_2345DB58_3A8B_66CD_41B4_8AD0E9C6CD34.url = media/panorama_8EE52E79_8513_68CB_41A9_C5BA583A89DE_HS_c7h2pimg_en.png imlevel_23435BAB_3A8B_6643_41CC_0710E8A41E38.url = media/panorama_8EE52E79_8513_68CB_41A9_C5BA583A89DE_HS_hvpkz17s_en.png imlevel_866C6E0F_9860_2BE1_41DC_41D6A427151C.url = media/panorama_9DACCE7A_8522_A497_41DC_DE817E5BACA3_HS_0eswe6ap_en.png imlevel_8506DCE8_9860_282E_41B3_1014532A7B75.url = media/panorama_9DACCE7A_8522_A497_41DC_DE817E5BACA3_HS_5xigswy1_en.png imlevel_866F0D81_9860_28E1_41DC_1B6B8D7BCEA0.url = media/panorama_9DACCE7A_8522_A497_41DC_DE817E5BACA3_HS_62l4d2fi_en.png imlevel_85006CC7_9860_2862_41DC_E4390127FFB8.url = media/panorama_9DACCE7A_8522_A497_41DC_DE817E5BACA3_HS_hfh5gqpn_en.png imlevel_85F52D1E_9860_29E3_41DB_16FD3D56A623.url = media/panorama_9DACCE7A_8522_A497_41DC_DE817E5BACA3_HS_jphemco6_en.png imlevel_8540DC6C_9860_2826_41B9_F56A66F7647E.url = media/panorama_9DACCE7A_8522_A497_41DC_DE817E5BACA3_HS_qk8h8p6a_en.png imlevel_8663EE2D_9860_2821_41B0_D42DF3D30C20.url = media/panorama_9DACCE7A_8522_A497_41DC_DE817E5BACA3_HS_x729knoe_en.png imlevel_2349FD13_3A8B_6243_41C8_F1C32E5A0DFE.url = media/panorama_A206E976_E536_2BAC_41C8_B9D5DED1538B_HS_5319psov_en.png imlevel_2258BEA6_3A8B_7E45_4184_9AC667834F3E.url = media/panorama_AE0074C9_E5F6_5AE5_41DD_E4E64907C9D7_HS_5609dfy0_en.png imlevel_22585E80_3A8B_7E3D_41A6_6208C4D9E8BE.url = media/panorama_AE0074C9_E5F6_5AE5_41DD_E4E64907C9D7_HS_q00jwdxf_en.png imlevel_23B1F82E_3A8B_6245_41C0_9F317F1041BF.url = media/panorama_CE27BAE6_E512_EEAF_41D0_97634477D171_HS_n37dlgao_en.png imlevel_8660EE6E_9860_2822_41D3_6878AD59B0EE.url = media/panorama_CE297398_8561_6392_417D_28EA07A27CF0_HS_10xn94vp_en.png imlevel_8665DED2_9860_2862_41C4_585FFC163BA1.url = media/panorama_CE297398_8561_6392_417D_28EA07A27CF0_HS_5yyqs1bf_en.png imlevel_8679AF31_9860_2821_41DD_6DD3FEF313BF.url = media/panorama_CE297398_8561_6392_417D_28EA07A27CF0_HS_ac9t2ygp_en.png imlevel_8667DE9B_9860_28E2_41D4_1B77EE03AA92.url = media/panorama_CE297398_8561_6392_417D_28EA07A27CF0_HS_nu5fl4te_en.png imlevel_867A7F0D_9860_29E6_4166_431E11E875A8.url = media/panorama_CE297398_8561_6392_417D_28EA07A27CF0_HS_plibf24f_en.png imlevel_238575B7_3A8B_6243_41BB_AF44C042CA36.url = media/panorama_CF23C9E8_E512_6AA3_41DC_B799897645AF_HS_1d8ueda1_en.png imlevel_23862596_3A8B_6245_41C8_4F812B783594.url = media/panorama_CF23C9E8_E512_6AA3_41DC_B799897645AF_HS_qlhezteu_en.png imlevel_225A5E43_3A8B_7EC3_41BD_F26219F6C6A8.url = media/panorama_DD6FD61C_E56E_3963_41E5_03786515E41F_HS_z8j59wws_en.png imlevel_225C3DE8_3A8B_7DCD_4199_0489573BC5F0.url = media/panorama_DFF7D97C_E576_2BA3_41D1_74D2A9B818EF_HS_9lqonab1_en.png imlevel_225A1E24_3A8B_7E45_41BA_D443C4D5E233.url = media/panorama_DFF7D97C_E576_2BA3_41D1_74D2A9B818EF_HS_doa8vqms_en.png imlevel_8BFA1990_9860_28FF_41E0_FC9ABECEEB0E.url = media/popup_94ACB148_8DCF_BFBC_41E1_2771F69DFAB9_en_0_0.jpg imlevel_8BFA0991_9860_28E1_41DF_B776BF0E40A4.url = media/popup_94ACB148_8DCF_BFBC_41E1_2771F69DFAB9_en_0_1.jpg imlevel_8BFA3991_9860_28E1_41DB_E4A26969C314.url = media/popup_94ACB148_8DCF_BFBC_41E1_2771F69DFAB9_en_0_2.jpg imlevel_8B083566_9860_3823_41C0_BB69D5917BF5.url = media/popup_9CFF68D5_8D41_AE57_41AE_F02E539D01E8_en_0_0.jpg imlevel_8B092566_9860_3823_41DD_89049DC922D3.url = media/popup_9CFF68D5_8D41_AE57_41AE_F02E539D01E8_en_0_1.jpg imlevel_8B08D567_9860_3821_41D6_B1B153C73A65.url = media/popup_9CFF68D5_8D41_AE57_41AE_F02E539D01E8_en_0_2.jpg imlevel_8BE287E5_9860_3821_41C9_42ACDC79FDC4.url = media/popup_9D91C230_8A8E_A6DE_41B2_88CDB367517F_en_0_0.jpg imlevel_8BE3B7E6_9860_3823_41E2_81514DA8E1C0.url = media/popup_9D91C230_8A8E_A6DE_41B2_88CDB367517F_en_0_1.jpg imlevel_8BE3A7E6_9860_3823_419C_621DC3E69724.url = media/popup_9D91C230_8A8E_A6DE_41B2_88CDB367517F_en_0_2.jpg imlevel_8BE377E6_9860_3823_4192_BB18F37B2EDC.url = media/popup_9D91C230_8A8E_A6DE_41B2_88CDB367517F_en_0_3.jpg imlevel_8BAEBEB0_9860_283E_41D6_4F4EF0ACF192.url = media/popup_9DBD7D0F_8A8E_A2C2_41DC_35546192EA12_en_0_0.jpg imlevel_8BAEAEB0_9860_283E_41AA_423177C73B06.url = media/popup_9DBD7D0F_8A8E_A2C2_41DC_35546192EA12_en_0_1.jpg imlevel_8BAE5EB0_9860_283E_41D4_EC65351F1378.url = media/popup_9DBD7D0F_8A8E_A2C2_41DC_35546192EA12_en_0_2.jpg imlevel_8BAE1EB0_9860_283E_41D6_B7D1CC78DE31.url = media/popup_9DBD7D0F_8A8E_A2C2_41DC_35546192EA12_en_0_3.jpg imlevel_8BD63C37_9860_2822_41DF_62F138B3D013.url = media/popup_AB562E87_B13F_C63B_41AC_730484306010_en_0_0.jpg imlevel_8BD62C37_9860_2822_41BE_766A9C68DA9F.url = media/popup_AB562E87_B13F_C63B_41AC_730484306010_en_0_1.jpg imlevel_8BD9CC37_9860_2822_41D8_AED4F577041E.url = media/popup_AB562E87_B13F_C63B_41AC_730484306010_en_0_2.jpg imlevel_8BD9FC37_9860_2822_41DF_A42C64C2322A.url = media/popup_AB562E87_B13F_C63B_41AC_730484306010_en_0_3.jpg imlevel_8B5B015F_9860_3861_41C3_1CDABD4D939A.url = media/popup_C892A9A1_E571_EAA5_41D7_FE225413F939_en_0_0.jpg imlevel_8B5AD15F_9860_3861_41D4_938127A0C0FE.url = media/popup_C892A9A1_E571_EAA5_41D7_FE225413F939_en_0_1.jpg imlevel_8B5AC15F_9860_3861_41CE_CA894F733A02.url = media/popup_C892A9A1_E571_EAA5_41D7_FE225413F939_en_0_2.jpg imlevel_8B5AE15F_9860_3861_41BC_6A8DCD03DF9D.url = media/popup_C892A9A1_E571_EAA5_41D7_FE225413F939_en_0_3.jpg imlevel_8B408F48_9860_286F_41D3_18EFFF94C6F8.url = media/popup_CE61B5DE_E572_3A9F_41EC_8C5C690F7615_en_0_0.jpg imlevel_8B40AF48_9860_286F_41E2_0837119F383B.url = media/popup_CE61B5DE_E572_3A9F_41EC_8C5C690F7615_en_0_1.jpg imlevel_8B404F48_9860_286F_41C3_4C84561168D9.url = media/popup_CE61B5DE_E572_3A9F_41EC_8C5C690F7615_en_0_2.jpg imlevel_8B405F49_9860_2861_41D4_A66D780D3A9B.url = media/popup_CE61B5DE_E572_3A9F_41EC_8C5C690F7615_en_0_3.jpg imlevel_8B58817F_9860_3821_41DB_4F1343CBE537.url = media/popup_CE694EB5_E576_66AC_41D9_E2618769D0D4_en_0_0.jpg imlevel_8B58B17F_9860_3821_41C9_F10B90AE0CE8.url = media/popup_CE694EB5_E576_66AC_41D9_E2618769D0D4_en_0_1.jpg imlevel_8B58417F_9860_3821_41CB_2230989931E3.url = media/popup_CE694EB5_E576_66AC_41D9_E2618769D0D4_en_0_2.jpg imlevel_8B58617F_9860_3821_41B3_A793C6D6F220.url = media/popup_CE694EB5_E576_66AC_41D9_E2618769D0D4_en_0_3.jpg imlevel_8B437F5B_9860_2862_41CD_F4D1FE8E7AEC.url = media/popup_CF2AD5C1_E576_7AE5_41D8_BB7B9DB7367C_en_0_0.jpg imlevel_8B417F5C_9860_2866_41CE_9489332989EA.url = media/popup_CF2AD5C1_E576_7AE5_41D8_BB7B9DB7367C_en_0_1.jpg imlevel_8B410F5C_9860_2866_41C3_3535CBCCCB83.url = media/popup_CF2AD5C1_E576_7AE5_41D8_BB7B9DB7367C_en_0_2.jpg imlevel_8B411F5C_9860_2866_41D9_5481C6DE3E11.url = media/popup_CF2AD5C1_E576_7AE5_41D8_BB7B9DB7367C_en_0_3.jpg imlevel_8B5AC170_9860_383F_41CE_B8CF0518A5B1.url = media/popup_CF9EEFD7_E576_66ED_4155_33C133B63FAA_en_0_0.jpg imlevel_8B58D170_9860_383F_417C_403F7C692B44.url = media/popup_CF9EEFD7_E576_66ED_4155_33C133B63FAA_en_0_1.jpg imlevel_8B58C170_9860_383F_41D1_9A411A318095.url = media/popup_CF9EEFD7_E576_66ED_4155_33C133B63FAA_en_0_2.jpg imlevel_8B58E170_9860_383F_41D5_CD90E7C6B972.url = media/popup_CF9EEFD7_E576_66ED_4155_33C133B63FAA_en_0_3.jpg imlevel_8B3343F8_9860_382E_41C5_464ED86DDFB1.url = media/popup_D4FDC10A_E572_3B67_41EB_104D6DC2950E_en_0_0.jpg imlevel_8B3373F9_9860_382E_41DC_17922A6B4C29.url = media/popup_D4FDC10A_E572_3B67_41EB_104D6DC2950E_en_0_1.jpg imlevel_8B3363F9_9860_382E_41C4_8CFAF7C240FB.url = media/popup_D4FDC10A_E572_3B67_41EB_104D6DC2950E_en_0_2.jpg imlevel_8B3313F9_9860_382E_41DD_AB38CE519B39.url = media/popup_D4FDC10A_E572_3B67_41EB_104D6DC2950E_en_0_3.jpg ### Popup Image ### Title panorama_8115DEBD_8A77_9FC6_41B3_20F59D7180B2.label = Am Tam Đức panorama_870A4F28_8CC1_E3FD_41DC_5D4AC59219D0.label = Am Tam Đức panorama_E8684418_E4EE_7964_41AA_1CF315EC09F4.label = Am Tam Đức - Chùa Cao video_9B217E75_8684_5F5B_41D1_9F0D20E6EB5B.label = CHÙA BỔ ĐÀ panorama_E9F6ADC2_E4EE_2AE7_41D3_BD1ADE26BA5D.label = Chùa Bổ Đà - Trên Cao panorama_9DACCE7A_8522_A497_41DC_DE817E5BACA3.label = Chùa Bổ Đà - Trên Cao panorama_CE297398_8561_6392_417D_28EA07A27CF0.label = Chùa Bổ Đà - Trên cao panorama_8115ADB1_8A76_9DC1_41B4_14969D42341C.label = Chùa Cao panorama_8115C99B_8A76_A5C1_41CC_B8026E3C2187.label = Chùa Cao panorama_876D77E2_8CC1_A26D_41D5_AC0E4757EA34.label = Cổng Chùa panorama_876D520B_8CC1_5DBC_41C1_2084451D52EB.label = Cửa Vào panorama_CC99D0CE_E56E_DAFF_41E6_035BF3FF09AD.label = Cửa Vào panorama_CA1B1685_E57E_396D_41D4_D39D6B53A2E0.label = Cửa Vào panorama_8114AB90_8A77_A5DE_41D6_EDB69A72F933.label = Lối Vào panorama_876CCB6B_8CC1_627C_41AF_DFCF336CB0A2.label = Lối Vào Tam Đảo panorama_DD6FD61C_E56E_3963_41E5_03786515E41F.label = Lối lên Tam Bảo panorama_DFF7D97C_E576_2BA3_41D1_74D2A9B818EF.label = Lối lên Tam Bảo panorama_CE27BAE6_E512_EEAF_41D0_97634477D171.label = Lối lên Tháp Chuông panorama_A206E976_E536_2BAC_41C8_B9D5DED1538B.label = Lối lên chùa Cao panorama_A2D78BDC_E512_2E9C_41DA_9BDFFD1AB6B7.label = Nhà Ni panorama_81146264_8A76_A746_41BE_C564EA5D3195.label = Nhà Tổ album_9AB3414A_868C_E549_41DE_C0723AE025E3.label = Photo Album chua-bo-da-17-841 panorama_AE0074C9_E5F6_5AE5_41DD_E4E64907C9D7.label = Sân Nhà Khách panorama_876DADFF_8CC1_A653_41BE_296FB487DF6D.label = Sân Đền Thạch Linh Thần Tướng panorama_991CC0B3_8D40_DED3_41BB_3B7254395F68.label = Tam Bảo panorama_8115E427_8A76_A2C2_41B0_30D03C602114.label = Tam Bảo panorama_8115A137_8A76_E2C2_41D9_3456FB22CD91.label = Tam Bảo panorama_8114978A_8A77_ADC3_41DB_8ED21BCBE980.label = Tháp Chuông panorama_811479A1_8A76_E5C1_41C1_C26F1F70375A.label = Tiền Tế panorama_8115856A_8A76_AD42_41DC_0E7CCA9785A9.label = Tiền Tế panorama_A2C1CCDF_E512_6A9D_41E2_4803AC7F7703.label = Tiền Tế panorama_A2C02A9B_E512_2965_41D9_8DAD3DFFE58A.label = Tiền Tế panorama_81159D63_8A76_FD42_41DB_B4CD38034484.label = Trong chùa panorama_876C9ECE_8CC1_62B5_41D3_F2257D0C1021.label = Vườn Tháp panorama_8115B132_8A76_62C2_41DD_C94EA44ACE6C.label = Vườn Tháp panorama_8EE52E79_8513_68CB_41A9_C5BA583A89DE.label = Vườn Tháp album_9AB3414A_868C_E549_41DE_C0723AE025E3_3.label = chua-bo-da-114-842 album_9AB3414A_868C_E549_41DE_C0723AE025E3_4.label = chua-bo-da-115-851 album_9AB3414A_868C_E549_41DE_C0723AE025E3_5.label = chua-bo-da-126-845 album_9AB3414A_868C_E549_41DE_C0723AE025E3_0.label = chua-bo-da-17-841 album_9AB3414A_868C_E549_41DE_C0723AE025E3_1.label = chua-bo-da-18-843 album_9AB3414A_868C_E549_41DE_C0723AE025E3_2.label = chua-bo-da-25-852 panorama_8EE261B0_8513_585A_41D1_5745AC68C981.label = Đền Thờ Thạch Linh Thần Tướng panorama_A72B6C06_E53E_296F_41E8_D473BD9C5A04.label = Đền thờ Dưỡng Phụ Dưỡng Mẫu panorama_A7C9559F_E516_5A9D_41E2_7CB0D0B5BA85.label = Đền thờ Dưỡng Phụ Dưỡng Mẫu panorama_DA1C7173_E512_FBA5_41E1_11D3162B4DFC.label = Đền thờ Thạch Linh Thần Tướng panorama_81157489_8A76_63CE_41DB_88D42E3C02C4.label = Đền thờ Thạch Linh Thần Tướng panorama_D8E7E39E_E512_DE9F_41B0_26F18298E119.label = Đền thờ Thạch Linh Thần Tướng panorama_86F1DB31_8A77_A6DE_41C0_F82AA3AC7DB0.label = Đền Đức Thánh Hóa panorama_8EE2A611_8513_385A_41B5_D326C343FA78.label = Đền Đức Thánh Hóa panorama_81148225_8A77_E6C6_41E0_57B0E3DB53FF.label = Đền Đức Thánh Hóa panorama_CF23C9E8_E512_6AA3_41DC_B799897645AF.label = Đền Đức Thánh Hóa ### Video videolevel_BEB94CF4_9860_2826_41D8_45177B5EA330.url = media/video_9B217E75_8684_5F5B_41D1_9F0D20E6EB5B_en.mp4 videolevel_BEB94CF4_9860_2826_41D8_45177B5EA330.posterURL = media/video_9B217E75_8684_5F5B_41D1_9F0D20E6EB5B_poster_en.jpg ### Video Subtitles ## Skin ### Image Image_062A182F_1140_E20B_41B0_9CB8FFD6AA5A.url = skin/Image_062A182F_1140_E20B_41B0_9CB8FFD6AA5A_en.jpg Image_718C71CD_60B6_E5E3_41B9_105D7970318F.url = skin/Image_718C71CD_60B6_E5E3_41B9_105D7970318F_en.jpg ### Label Label_0C5F13A8_3BA0_A6FF_41BD_E3D21CFCE151.text = ĐIỂM DU LỊCH CHÙA BỔ ĐÀ Label_0E9CEE5D_36F3_E64E_419C_5A94FA5D3CA1_mobile.text = Điểm Du Lịch Chùa Bổ Đà ### Multiline Text HTMLText_718FA1CD_60B6_E5E3_41D3_6335BDF289A6.html =
Điểm Du Lịch Chùa Bổ Đà


Trong hành hành trình về thăm vùng đất Kinh Bắc xưa, có một ngôi chùa mà du khách không thể không ghé thăm đó là đại danh lam cổ tự Bổ Đà - nơi đây từng là một trong những trung tâm Phật giáo lớn thuộc thiền phái Lâm Tế. Ngôi chùa năm cách Hà Nội khoảng 40 km về hướng Bắc. Chùa Bổ Đà hay còn được gọi tắt là chùa Bổ. Xưa kia còn có tên gọi là Quan Âm tự, chùa nằm trên lưng chừng núi Bổ Đà thuộc phía bờ Bắc sông Cầu, xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Tương truyền ngôi chùa được xây dựng từ thời nhà Lý (thế kỷ XI), được trùng tu, mở mang xây dựng vào năm 1720 (thế kỷ XVIII). Chùa thờ Phật theo thiền phái Lâm Tế, phối thờ Trúc Lâm Tam tổ (Trần Nhân Tông, Pháp Loa, Huyền Quang) và các vị tiên thánh (Khổng Tử; Lão Tử; Thạch Linh Thần Tướng). Khu di tích chùa Bổ Đà có diện tích khoảng 51.784m2, đây là một quần thể di tích lớn với nhiều hạng mục công trình, trong đó có 4 hạng mục chính (chùa Tứ Ân, am Tam Đức, chùa Cao, khu vườn tháp)
Với giá trị tiêu biểu, độc đáo trên nhiều bình diện, năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã xếp hạng chùa Bổ Đà là di tích lịch sử-kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt. Ngôi chùa có vườn tháp lớn nhất Việt Nam. Năm 2017, Liên minh Kỷ lục thế giới (Worldkings) đã xác nhận kỷ lục Bộ Mộc bản kinh phật của chùa Bổ Đà là Bộ mộc bản kinh phật khắc trên gỗ thị của thiền phái Lâm Tế cổ nhất thế giới. Lễ hội Bổ Đà được Bộ VHTTDL đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; tháng 12/2017, Mộc bản chùa Bổ Đà được công nhận là bảo vật quốc gia. Ngày 30/9/2019, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Quyết định số 703/QĐ-UBND công nhận chùa Bổ Đà là điểm du lịch của tỉnh.
1. Khu tường đất và cổng vào: Điều đặc biệt ấn tượng với du khách khi đặt chân đến Bổ Đà là các bức tường hai bên lối vào, cổng, tường bao quanh khuôn viên chùa và một số công trình khác được xây dựng hoàn toàn bằng đất nện theo lối chình tường. Tường được chình bằng loại đất sỏi son ở núi Bổ Đà, có độ cao từ 1,8m đến 3 m, chân tường dày 0,8 m, đỉnh tường dày 0,4 m. Trên đỉnh tường có mõ tường được che bằng các mảnh gốm chum vại của làng Thổ Hà. Trải qua thời gian, mái và sườn tường đã ngả màu rêu càng làm tăng thêm vẻ cổ kính của ngôi chùa. Những dải tường bằng đất có tác dụng chắn gió mùa đông, mát mẻ vào mùa hè. Ngôi chùa gồm hai lớp cổng, cổng thứ nhất cách cổng thứ hai 27 mét, được xây theo kiến trúc mang dáng dấp gác chuông thời Nguyễn. Cổng vào chùa nền lát đá muối có kích thước to nhỏ khác nhau. Ngoài ra trong khu vực chùa, nhiều bức tường được xây bằng tiểu sành giống như làng Thổ Hà, nơi chuyên sản xuất chum vại, tiểu sành cách đó vài cây số, tạo vẻ rất trầm mặc, gần gũi với vùng thôn quê đồng bằng Bắc Bộ.
2. Chùa Tứ Ân - Công trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc: Ngôi chùa mang dáng vẻ trầm mặc cổ kính, kiến trúc riêng biệt, không lẫn với bất cứ công trình tôn giáo, tín ngưỡng nào. Chùa được đặt tên Tứ Ân với hàm nghĩa Phật tử báo đáp 4 ơn nghĩa: ơn trời đất, ơn Tổ quốc, ơn cha mẹ và ơn thầy. Chùa có bố cục kiến trúc theo kiểu nội thông ngoại bế tạo bởi 18 tòa ngang, dãy dọc với tổng số gần 100 gian được liên kết liên hoàn gồm : nhà bếp, nhà Tạo soạn, nhà Tổ, nhà Tiền tế, nhà in kinh, nhà Trai, nhà Pháp, toà Tam bảo, nhà Khách, nhà Ga, nhà Gạo…Trong chùa còn lưu giữ 39 pho tượng Phật thời Lê - Nguyễn, ngoài ra còn có các pho tượng bài trí theo tín ngưỡng thờ Nho Giáo, Đạo Giáo và tín ngưỡng dân gian bản địa như tượng Thạch Linh Thần Tướng, tượng Lão Tử, Khổng Tử, thể hiện rõ dấu ấn tam giáo đồng nguyên. Đây là một trong những điểm khác biệt trong thờ tự của chùa Bổ Đà với các ngôi chùa khác trong cả nước. Với chức năng là nơi đào luyện tăng đồ của Thiền phái Lâm Tế đến nay chùa Tứ Ân còn lưu giữ được gần 2000 mộc bản kinh Phật cổ bằng gỗ thị được san khắc từ năm 1740 và nhiều đời cao tăng sau này. Bộ mộc bản kinh Phật chùa Bổ Đà đã nhận được những danh hiệu là bộ mộc bản kinh phật khắc bằng gỗ thị cổ nhất Việt Nam năm 2016; được công nhận là Bảo vật quốc gia năm 2017.
3. Khu vườn tháp lớn nhất Việt Nam: Có diện tích gần 8000m2, với hơn 100 ngôi tháp, là nơi tàng lưu xá lị, tro cốt nhục thân của hơn 1200 nhà sư tu hành của dòng thiền Lâm Tế. Phần lớn các toà tháp được xây dựng dưới thời hậu Lê (thế kỷ XVIII) và thời Nguyễn (thế kỷ XIX). Vườn tháp được chia làm 2 khu: khu trên là nơi lưu giữ tro cốt xá lỵ của sư tăng (trên đỉnh tháp có trang trí hình bình cam lộ), khu dưới là nơi lưu giữ tro cốt xá lỵ của sư ni (trên đỉnh tháp có trang trí hình bông sen). Các ngôi tháp đều được xây bằng gạch và đá bằng kỹ thuật truyền thống bắt mạch vôi mật mía. Một trong những điểm độc đáo khác biệt ở vườn tháp đó là: Tất cả các tháp đều có cửa dạng cuốn vòm nhìn về hướng Đông Bắc (theo triết lý của nhà Phật đó là hướng trí tuệ, giải thoát). Tháp thường đặt ít nhất 4-5 xá lị, có tháp đặt tới 26 xá lị và chỉ những người trong phái Sơn Môn mới được an táng tại vườn tháp. Năm 2016, Vườn tháp chùa Bổ Đà được Hội kỷ lục gia Việt Nam công nhận là ngôi chùa có vườn tháp lớn nhất Việt Nam.
4. Am Tam Đức - Nơi giáo dục trí, đức: Được xây dựng cùng thời gian với chùa Tứ Ân khoảng từ năm 1740 đến năm 1786. Am Tam Đức nghĩa là mong ước người tu hành tại đây sẽ được thông tuệ 3 đức tính: Trí đức, đoạn đức và ân đức. Trí đức có nghĩa là, người tu hành cần phải dùng trí tuệ quán sát các pháp. Nhờ quán sát như thế, người tu hành mới tìm ra con đường giải thoát kiếp luân hồi. Đoạn đức là chỉ cho đoạn dứt hết các thứ vô minh phiền não. Ân Đức là do nguyện lực của Phật và Bồ tát luôn luôn cứu độ chúng sinh. Người có ân đức là người luôn có tâm hồn rộng lượng bao dung tha thứ và làm lợi ích cho muôn loài. Am Tam Đức hiện nay là công trình mới được trùng tu, tôn tạo vào năm 2010, có bình đồ kiến trúc theo kiểu chữ nhất gồm 5 gian, trong đó 3 gian giữa được xây kiểu chồng diêm 2 tầng. Đây là nơi thờ Phạm Kim Hưng (Như Thị) , vị sư trụ trì có công mở mang xây dựng am vào thế kỉ 18.
5. Chùa Cao (hay chùa Quán Âm)- Nơi lưu truyền "tích cầu con": Chùa tọa lạc trên núi Phượng Hoàng, nơi đây còn lưu truyền về “tích cầu con”. Ngôi chùa được bắt nguồn bằng truyền thuyết xưa kia có một ông tiều phu tốt bụng nhưng đến 40 tuổi rồi vẫn chưa có con. Một hôm tiều phu vác rìu đi đốn gỗ thì gặp một gốc thông già. Người tiều phu dùng búa đốn gốc thông. Điều kỳ diệu đã xuất hiện tại đây. Mỗi nhát bổ, người tiều phu lại niệm “Quan thế âm Phật”. Mỗi câu niệm một đồng tiền rơi ra. Sau đó, ông nhặt được 32 đồng tiền, lấy làm lạ, ông tìm gặp một cao tăng. Được cao tăng nói đây là 32 điều ứng trong Phật Pháp. Tiều phu mong ước có 1 đứa con và sẽ lập miếu thờ nếu điều mong ước thành sự thật. Sau đó, vợ người tiều phu sinh được một người con trai, ông dựng lên một ngôi chùa nhỏ tại gốc cây thông già, mái chùa lợp gianh và tô một pho tượng Quan âm Tống Tử để hương khói phụng thờ. Câu chuyện lan truyền, nhiều người qua lại cúng bái và cầu nguyện đều thấy linh nghiệm. Từ đó ngôi chùa trở nên nổi tiếng, thành điểm đến tâm linh của nhân dân quanh vùng. Chùa được gọi là chùa Cao, chùa Quán Âm. Dân gian còn gọi bằng cái tên gần gũi chùa Ông Bổ hay chùa Bổ Đà.Chùa Cao có bình đồ kiến trúc kiểu chữ Nhị gồm toà Tiền đường 1 gian và tòa Thượng điện 1 gian. Tường chình bằng đất, phủ vữa vôi mật, mái lợp ngói mũi. Trong tòa thượng điện có đặt tượng Quan Thế Âm Bồ Tát có từ rất lâu đời, đây là bức tượng cổ nhất trong quần thể thắng tích chùa Bổ Đà, được tạo tác sau khi xây dựng chùa Quán Âm (chùa Cao) - khoảng thế kỷ XVII-XVIII.
6. Ao Miếu - Nơi thờ Thạch Linh Thần Tướng: Thạch linh thần Tướng hày còn được gọi là Thạch tướng quân, khu thờ chính tập trung tại quần thể đá thiêng thuộc khu vực Ao Miếu, thôn Hạ Lát. Tại đây nổi lên các khối đá lớn nằm xen cài lên nhau giữa một ao nhỏ mang tên “Thạch Long”. Tương truyền ngày xưa trong vùng có vợ chồng trưởng giả tên Nguyễn Hiền nhưng hiếm muộn con. Nơi ông ở có một bàn đá lớn. Một hôm ông ra bàn đá nhìn thấy một con rắn hoa dài khoảng 10 trượng, vây đủ màu sắc, nhìn thấy người con rắn trườn xuống nước. Không lâu sau, mẹ đá sinh được một cậu con trai. Thấy lạ, vị trưởng giả liền chạy ôm đứa con mang về nhà nuôi và đặt tên là Thần tướng. Năm lên 10 tuổi cậu bé cao tầm 10 trượng, sức đủ lay non lấp biển. Lúc đó giặc Man trong vùng nổi lên, cậu xin vua đi dẹp giặc. Khi giặc tan, cậu trở về dãy núi Phượng Hoàng và bay lên trời. Nhân dân trong vùng tưởng nhớ công lao của cậu nên đã lập đền thờ tại đây.



HTMLText_CE7D18F2_E719_C7B9_41C0_D29F2010E18A.html =


Am Tam Đức - Nơi giáo dục trí, đức


Được xây dựng cùng thời gian với chùa Tứ Ân khoảng từ năm 1740 đến năm 1786. Am Tam Đức nghĩa là mong ước người tu hành tại đây sẽ được thông tuệ 3 đức tính: Trí đức, đoạn đức và ân đức. Trí đức có nghĩa là, người tu hành cần phải dùng trí tuệ quán sát các pháp. Nhờ quán sát như thế, người tu hành mới tìm ra con đường giải thoát kiếp luân hồi. Đoạn đức là chỉ cho đoạn dứt hết các thứ vô minh phiền não. Ân Đức là do nguyện lực của Phật và Bồ tát luôn luôn cứu độ chúng sinh. Người có ân đức là người luôn có tâm hồn rộng lượng bao dung tha thứ và làm lợi ích cho muôn loài. Am Tam Đức hiện nay là công trình mới được trùng tu, tôn tạo vào năm 2010, có bình đồ kiến trúc theo kiểu chữ nhất gồm 5 gian, trong đó 3 gian giữa được xây kiểu chồng diêm 2 tầng. Đây là nơi thờ Phạm Kim Hưng (Như Thị), vị sư trụ trì có công mở mang xây dựng am vào thế kỉ 18.
HTMLText_CC3149C9_E709_D9EB_41E5_EEEB5FB05943.html =


Ao Miếu - Nơi thờ Thạch Linh Thần Tướng


Thạch linh thần Tướng hay còn được gọi là Thạch tướng quân, khu thờ chính tập trung tại quần thể đá thiêng thuộc khu vực Ao Miếu, thôn Hạ Lát. Tại đây nổi lên các khối đá lớn nằm xen cài lên nhau giữa một ao nhỏ mang tên “Thạch Long”. Tương truyền ngày xưa trong vùng có vợ chồng trưởng giả tên Nguyễn Hiền nhưng hiếm muộn con. Nơi ông ở có một bàn đá lớn. Một hôm ông ra bàn đá nhìn thấy một con rắn hoa dài khoảng 10 trượng, vây đủ màu sắc, nhìn thấy người con rắn trườn xuống nước. Không lâu sau, mẹ đá sinh được một cậu con trai. Thấy lạ, vị trưởng giả liền chạy ôm đứa con mang về nhà nuôi và đặt tên là Thần tướng. Năm lên 10 tuổi cậu bé cao tầm 10 trượng, sức đủ lay non lấp biển. Lúc đó giặc Man trong vùng nổi lên, cậu xin vua đi dẹp giặc. Khi giặc tan, cậu trở về dãy núi Phượng Hoàng và bay lên trời. Nhân dân trong vùng tưởng nhớ công lao của cậu nên đã lập đền thờ tại đây.
HTMLText_CEE4D299_E716_CA6B_41DB_13A0B256E350.html =


Chùa Cao


Chùa tọa lạc trên núi Phượng Hoàng, nơi đây còn lưu truyền về “tích cầu con”. Ngôi chùa được bắt nguồn bằng truyền thuyết xưa kia có một ông tiều phu tốt bụng nhưng đến 40 tuổi rồi vẫn chưa có con. Một hôm tiều phu vác rìu đi đốn gỗ thì gặp một gốc thông già. Người tiều phu dùng búa đốn gốc thông. Điều kỳ diệu đã xuất hiện tại đây. Mỗi nhát bổ, người tiều phu lại niệm “Quan thế âm Phật”. Mỗi câu niệm một đồng tiền rơi ra. Sau đó, ông nhặt được 32 đồng tiền, lấy làm lạ, ông tìm gặp một cao tăng. Được cao tăng nói đây là 32 điều ứng trong Phật Pháp. Tiều phu mong ước có 1 đứa con và sẽ lập miếu thờ nếu điều mong ước thành sự thật. Sau đó, vợ người tiều phu sinh được một người con trai, ông dựng lên một ngôi chùa nhỏ tại gốc cây thông già, mái chùa lợp gianh và tô một pho tượng Quan âm Tống Tử để hương khói phụng thờ. Câu chuyện lan truyền, nhiều người qua lại cúng bái và cầu nguyện đều thấy linh nghiệm. Từ đó ngôi chùa trở nên nổi tiếng, thành điểm đến tâm linh của nhân dân quanh vùng. Chùa được gọi là chùa Cao, chùa Quán Âm. Dân gian còn gọi bằng cái tên gần gũi chùa Ông Bổ hay chùa Bổ Đà.Chùa Cao có bình đồ kiến trúc kiểu chữ Nhị gồm toà Tiền đường 1 gian và tòa Thượng điện 1 gian. Tường chình bằng đất, phủ vữa vôi mật, mái lợp ngói mũi. Trong tòa thượng điện có đặt tượng Quan Thế Âm Bồ Tát có từ rất lâu đời, đây là bức tượng cổ nhất trong quần thể thắng tích chùa Bổ Đà, được tạo tác sau khi xây dựng chùa Quán Âm (chùa Cao) - khoảng thế kỷ XVII-XVIII.
HTMLText_CE3E0711_E71B_4A7B_41DB_896EE40DDF54.html =


Chùa Tứ Ân - Công trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc:


Ngôi chùa mang dáng vẻ trầm mặc cổ kính, kiến trúc riêng biệt, không lẫn với bất cứ công trình tôn giáo, tín ngưỡng nào. Chùa được đặt tên Tứ Ân với hàm nghĩa Phật tử báo đáp 4 ơn nghĩa: ơn trời đất, ơn Tổ quốc, ơn cha mẹ và ơn thầy. Chùa có bố cục kiến trúc theo kiểu nội thông ngoại bế tạo bởi 18 tòa ngang, dãy dọc với tổng số gần 100 gian được liên kết liên hoàn gồm : nhà bếp, nhà Tạo soạn, nhà Tổ, nhà Tiền tế, nhà in kinh, nhà Trai, nhà Pháp, toà Tam bảo, nhà Khách, nhà Ga, nhà Gạo…Trong chùa còn lưu giữ 39 pho tượng Phật thời Lê - Nguyễn, ngoài ra còn có các pho tượng bài trí theo tín ngưỡng thờ Nho Giáo, Đạo Giáo và tín ngưỡng dân gian bản địa như tượng Thạch Linh Thần Tướng, tượng Lão Tử, Khổng Tử, thể hiện rõ dấu ấn tam giáo đồng nguyên. Đây là một trong những điểm khác biệt trong thờ tự của chùa Bổ Đà với các ngôi chùa khác trong cả nước. Với chức năng là nơi đào luyện tăng đồ của Thiền phái Lâm Tế đến nay chùa Tứ Ân còn lưu giữ được gần 2000 mộc bản kinh Phật cổ bằng gỗ thị được san khắc từ năm 1740 và nhiều đời cao tăng sau này. Bộ mộc bản kinh Phật chùa Bổ Đà đã nhận được những danh hiệu là bộ mộc bản kinh phật khắc bằng gỗ thị cổ nhất Việt Nam năm 2016; được công nhận là Bảo vật quốc gia năm 2017.
HTMLText_CFFBEAD9_E71A_FBEB_41E9_F48032532A8B.html =


Khu vườn tháp lớn nhất Việt Nam


Có diện tích gần 8000m2, với hơn 100 ngôi tháp, là nơi tàng lưu xá lị, tro cốt nhục thân của hơn 1200 nhà sư tu hành của dòng thiền Lâm Tế. Phần lớn các toà tháp được xây dựng dưới thời hậu Lê (thế kỷ XVIII) và thời Nguyễn (thế kỷ XIX). Vườn tháp được chia làm 2 khu: khu trên là nơi lưu giữ tro cốt xá lỵ của sư tăng (trên đỉnh tháp có trang trí hình bình cam lộ), khu dưới là nơi lưu giữ tro cốt xá lỵ của sư ni (trên đỉnh tháp có trang trí hình bông sen). Các ngôi tháp đều được xây bằng gạch và đá bằng kỹ thuật truyền thống bắt mạch vôi mật mía. Một trong những điểm độc đáo khác biệt ở vườn tháp đó là: Tất cả các tháp đều có cửa dạng cuốn vòm nhìn về hướng Đông Bắc (theo triết lý của nhà Phật đó là hướng trí tuệ, giải thoát). Tháp thường đặt ít nhất 4-5 xá lị, có tháp đặt tới 26 xá lị và chỉ những người trong phái Sơn Môn mới được an táng tại vườn tháp. Năm 2016, Vườn tháp chùa Bổ Đà được Hội kỷ lục gia Việt Nam công nhận là ngôi chùa có vườn tháp lớn nhất Việt Nam.
HTMLText_CFD45A4D_E71F_DAEB_41C8_F14AA29C8E74.html =


Khu tường đất và cổng vào


Điều đặc biệt ấn tượng với du khách khi đặt chân đến Bổ Đà là các bức tường hai bên lối vào, cổng, tường bao quanh khuôn viên chùa và một số công trình khác được xây dựng hoàn toàn bằng đất nện theo lối chình tường. Tường được chình bằng loại đất sỏi son ở núi Bổ Đà, có độ cao từ 1,8m đến 3 m, chân tường dày 0,8 m, đỉnh tường dày 0,4 m. Trên đỉnh tường có mõ tường được che bằng các mảnh gốm chum vại của làng Thổ Hà. Trải qua thời gian, mái và sườn tường đã ngả màu rêu càng làm tăng thêm vẻ cổ kính của ngôi chùa. Những dải tường bằng đất có tác dụng chắn gió mùa đông, mát mẻ vào mùa hè. Ngôi chùa gồm hai lớp cổng, cổng thứ nhất cách cổng thứ hai 27 mét, được xây theo kiến trúc mang dáng dấp gác chuông thời Nguyễn. Cổng vào chùa nền lát đá muối có kích thước to nhỏ khác nhau. Ngoài ra trong khu vực chùa, nhiều bức tường được xây bằng tiểu sành giống như làng Thổ Hà, nơi chuyên sản xuất chum vại, tiểu sành cách đó vài cây số, tạo vẻ rất trầm mặc, gần gũi với vùng thôn quê đồng bằng Bắc Bộ.
HTMLText_A525D169_B11A_3AF7_41E6_09EF83A2BE98.html =


Điểm Du Lịch
Chùa Bổ Đà


Trong hành hành trình về thăm vùng đất Kinh Bắc xưa, có một ngôi chùa mà du khách không thể không ghé thăm đó là đại danh lam cổ tự Bổ Đà - nơi đây từng là một trong những trung tâm Phật giáo lớn thuộc thiền phái Lâm Tế. Ngôi chùa năm cách Hà Nội khoảng 40 km về hướng Bắc. Chùa Bổ Đà hay còn được gọi tắt là chùa Bổ. Xưa kia còn có tên gọi là Quan Âm tự, chùa nằm trên lưng chừng núi Bổ Đà thuộc phía bờ Bắc sông Cầu, xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Tương truyền ngôi chùa được xây dựng từ thời nhà Lý (thế kỷ XI), được trùng tu, mở mang xây dựng vào năm 1720 (thế kỷ XVIII). Chùa thờ Phật theo thiền phái Lâm Tế, phối thờ Trúc Lâm Tam tổ (Trần Nhân Tông, Pháp Loa, Huyền Quang) và các vị tiên thánh (Khổng Tử; Lão Tử; Thạch Linh Thần Tướng). Khu di tích chùa Bổ Đà có diện tích khoảng 51.784m2, đây là một quần thể di tích lớn với nhiều hạng mục công trình, trong đó có 4 hạng mục chính (chùa Tứ Ân, am Tam Đức, chùa Cao, khu vườn tháp)
Với giá trị tiêu biểu, độc đáo trên nhiều bình diện, năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã xếp hạng chùa Bổ Đà là di tích lịch sử-kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt. Ngôi chùa có vườn tháp lớn nhất Việt Nam. Năm 2017, Liên minh Kỷ lục thế giới (Worldkings) đã xác nhận kỷ lục Bộ Mộc bản kinh phật của chùa Bổ Đà là Bộ mộc bản kinh phật khắc trên gỗ thị của thiền phái Lâm Tế cổ nhất thế giới. Lễ hội Bổ Đà được Bộ VHTTDL đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; tháng 12/2017, Mộc bản chùa Bổ Đà được công nhận là bảo vật quốc gia. Ngày 30/9/2019, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Quyết định số 703/QĐ-UBND công nhận chùa Bổ Đà là điểm du lịch của tỉnh.



HTMLText_C015784F_E717_C6E8_41B4_39B75B82AC54.html =
Am Tam Đức - Nơi giáo dục trí, đức


Được xây dựng cùng thời gian với chùa Tứ Ân khoảng từ năm 1740 đến năm 1786. Am Tam Đức nghĩa là mong ước người tu hành tại đây sẽ được thông tuệ 3 đức tính: Trí đức, đoạn đức và ân đức. Trí đức có nghĩa là, người tu hành cần phải dùng trí tuệ quán sát các pháp. Nhờ quán sát như thế, người tu hành mới tìm ra con đường giải thoát kiếp luân hồi. Đoạn đức là chỉ cho đoạn dứt hết các thứ vô minh phiền não. Ân Đức là do nguyện lực của Phật và Bồ tát luôn luôn cứu độ chúng sinh. Người có ân đức là người luôn có tâm hồn rộng lượng bao dung tha thứ và làm lợi ích cho muôn loài. Am Tam Đức hiện nay là công trình mới được trùng tu, tôn tạo vào năm 2010, có bình đồ kiến trúc theo kiểu chữ nhất gồm 5 gian, trong đó 3 gian giữa được xây kiểu chồng diêm 2 tầng. Đây là nơi thờ Phạm Kim Hưng (Như Thị) , vị sư trụ trì có công mở mang xây dựng am vào thế kỉ 18.
HTMLText_C1E5AAA6_E71A_BA59_41E2_0B9D465551F7.html =
Ao Miếu - Nơi thờ Thạch Linh Thần Tướng


Thạch linh thần Tướng hày còn được gọi là Thạch tướng quân, khu thờ chính tập trung tại quần thể đá thiêng thuộc khu vực Ao Miếu, thôn Hạ Lát. Tại đây nổi lên các khối đá lớn nằm xen cài lên nhau giữa một ao nhỏ mang tên “Thạch Long”. Tương truyền ngày xưa trong vùng có vợ chồng trưởng giả tên Nguyễn Hiền nhưng hiếm muộn con. Nơi ông ở có một bàn đá lớn. Một hôm ông ra bàn đá nhìn thấy một con rắn hoa dài khoảng 10 trượng, vây đủ màu sắc, nhìn thấy người con rắn trườn xuống nước. Không lâu sau, mẹ đá sinh được một cậu con trai. Thấy lạ, vị trưởng giả liền chạy ôm đứa con mang về nhà nuôi và đặt tên là Thần tướng. Năm lên 10 tuổi cậu bé cao tầm 10 trượng, sức đủ lay non lấp biển. Lúc đó giặc Man trong vùng nổi lên, cậu xin vua đi dẹp giặc. Khi giặc tan, cậu trở về dãy núi Phượng Hoàng và bay lên trời. Nhân dân trong vùng tưởng nhớ công lao của cậu nên đã lập đền thờ tại đây.
HTMLText_C07E003A_E719_46A8_41B6_1C34CB12DC30.html =
Chùa Cao(hay chùa Quán Âm)- Nơi lưu truyền " tích cầu con":


Chùa tọa lạc trên núi Phượng Hoàng, nơi đây còn lưu truyền về “tích cầu con”. Ngôi chùa được bắt nguồn bằng truyền thuyết xưa kia có một ông tiều phu tốt bụng nhưng đến 40 tuổi rồi vẫn chưa có con. Một hôm tiều phu vác rìu đi đốn gỗ thì gặp một gốc thông già. Người tiều phu dùng búa đốn gốc thông. Điều kỳ diệu đã xuất hiện tại đây. Mỗi nhát bổ, người tiều phu lại niệm “Quan thế âm Phật”. Mỗi câu niệm một đồng tiền rơi ra. Sau đó, ông nhặt được 32 đồng tiền, lấy làm lạ, ông tìm gặp một cao tăng. Được cao tăng nói đây là 32 điều ứng trong Phật Pháp. Tiều phu mong ước có 1 đứa con và sẽ lập miếu thờ nếu điều mong ước thành sự thật. Sau đó, vợ người tiều phu sinh được một người con trai, ông dựng lên một ngôi chùa nhỏ tại gốc cây thông già, mái chùa lợp gianh và tô một pho tượng Quan âm Tống Tử để hương khói phụng thờ. Câu chuyện lan truyền, nhiều người qua lại cúng bái và cầu nguyện đều thấy linh nghiệm. Từ đó ngôi chùa trở nên nổi tiếng, thành điểm đến tâm linh của nhân dân quanh vùng. Chùa được gọi là chùa Cao, chùa Quán Âm. Dân gian còn gọi bằng cái tên gần gũi chùa Ông Bổ hay chùa Bổ Đà.Chùa Cao có bình đồ kiến trúc kiểu chữ Nhị gồm toà Tiền đường 1 gian và tòa Thượng điện 1 gian. Tường chình bằng đất, phủ vữa vôi mật, mái lợp ngói mũi. Trong tòa thượng điện có đặt tượng Quan Thế Âm Bồ Tát có từ rất lâu đời, đây là bức tượng cổ nhất trong quần thể thắng tích chùa Bổ Đà, được tạo tác sau khi xây dựng chùa Quán Âm (chùa Cao) - khoảng thế kỷ XVII-XVIII.
HTMLText_C24E5006_E709_C659_41E8_EFB291FAD36A.html =
Chùa Tứ An


Ngôi chùa mang dáng vẻ trầm mặc cổ kính, kiến trúc riêng biệt, không lẫn với bất cứ công trình tôn giáo, tín ngưỡng nào. Chùa được đặt tên Tứ Ân với hàm nghĩa Phật tử báo đáp 4 ơn nghĩa: ơn trời đất, ơn Tổ quốc, ơn cha mẹ và ơn thầy. Chùa có bố cục kiến trúc theo kiểu nội thông ngoại bế tạo bởi 18 tòa ngang, dãy dọc với tổng số gần 100 gian được liên kết liên hoàn gồm: nhà bếp, nhà Tạo soạn, nhà Tổ, nhà Tiền tế, nhà in kinh, nhà Trai, nhà Pháp, toà Tam bảo, nhà Khách, nhà Ga, nhà Gạo…Trong chùa còn lưu giữ 39 pho tượng Phật thời Lê - Nguyễn, ngoài ra còn có các pho tượng bài trí theo tín ngưỡng thờ Nho Giáo, Đạo Giáo và tín ngưỡng dân gian bản địa như tượng Thạch Linh Thần Tướng, tượng Lão Tử, Khổng Tử, thể hiện rõ dấu ấn tam giáo đồng nguyên. Đây là một trong những điểm khác biệt trong thờ tự của chùa Bổ Đà với các ngôi chùa khác trong cả nước. Với chức năng là nơi đào luyện tăng đồ của Thiền phái Lâm Tế đến nay chùa Tứ Ân còn lưu giữ được gần 2000 mộc bản kinh Phật cổ bằng gỗ thị được san khắc từ năm 1740 và nhiều đời cao tăng sau này. Bộ mộc bản kinh Phật chùa Bổ Đà đã nhận được những danh hiệu là bộ mộc bản kinh phật khắc bằng gỗ thị cổ nhất Việt Nam năm 2016; được công nhận là Bảo vật quốc gia năm 2017.
HTMLText_C272A609_E70F_CA6B_41D1_DB6DB87E64E4.html =
Khu tường đất và cổng vào


Điều đặc biệt ấn tượng với du khách khi đặt chân đến Bổ Đà là các bức tường hai bên lối vào, cổng, tường bao quanh khuôn viên chùa và một số công trình khác được xây dựng hoàn toàn bằng đất nện theo lối chình tường. Tường được chình bằng loại đất sỏi son ở núi Bổ Đà, có độ cao từ 1,8m đến 3 m, chân tường dày 0,8 m, đỉnh tường dày 0,4 m. Trên đỉnh tường có mõ tường được che bằng các mảnh gốm chum vại của làng Thổ Hà. Trải qua thời gian, mái và sườn tường đã ngả màu rêu càng làm tăng thêm vẻ cổ kính của ngôi chùa. Những dải tường bằng đất có tác dụng chắn gió mùa đông, mát mẻ vào mùa hè. Ngôi chùa gồm hai lớp cổng, cổng thứ nhất cách cổng thứ hai 27 mét, được xây theo kiến trúc mang dáng dấp gác chuông thời Nguyễn. Cổng vào chùa nền lát đá muối có kích thước to nhỏ khác nhau. Ngoài ra trong khu vực chùa, nhiều bức tường được xây bằng tiểu sành giống như làng Thổ Hà, nơi chuyên sản xuất chum vại, tiểu sành cách đó vài cây số, tạo vẻ rất trầm mặc, gần gũi với vùng thôn quê đồng bằng Bắc Bộ.
HTMLText_C0C03D09_E709_DE6B_41D7_1027E4AB1298.html =
Khu vườn tháp lớn nhất Việt Nam


Có diện tích gần 8000m2, với hơn 100 ngôi tháp, là nơi tàng lưu xá lị, tro cốt nhục thân của hơn 1200 nhà sư tu hành của dòng thiền Lâm Tế. Phần lớn các toà tháp được xây dựng dưới thời hậu Lê (thế kỷ XVIII) và thời Nguyễn (thế kỷ XIX). Vườn tháp được chia làm 2 khu: khu trên là nơi lưu giữ tro cốt xá lỵ của sư tăng (trên đỉnh tháp có trang trí hình bình cam lộ), khu dưới là nơi lưu giữ tro cốt xá lỵ của sư ni (trên đỉnh tháp có trang trí hình bông sen). Các ngôi tháp đều được xây bằng gạch và đá bằng kỹ thuật truyền thống bắt mạch vôi mật mía. Một trong những điểm độc đáo khác biệt ở vườn tháp đó là: Tất cả các tháp đều có cửa dạng cuốn vòm nhìn về hướng Đông Bắc (theo triết lý của nhà Phật đó là hướng trí tuệ, giải thoát). Tháp thường đặt ít nhất 4-5 xá lị, có tháp đặt tới 26 xá lị và chỉ những người trong phái Sơn Môn mới được an táng tại vườn tháp. Năm 2016, Vườn tháp chùa Bổ Đà được Hội kỷ lục gia Việt Nam công nhận là ngôi chùa có vườn tháp lớn nhất Việt Nam.
HTMLText_BFA6A629_B0EE_B91E_41E4_001B098852C2.html =
Điểm Du Lịch Chùa Bổ Đà


Trong hành hành trình về thăm vùng đất Kinh Bắc xưa, có một ngôi chùa mà du khách không thể không ghé thăm đó là đại danh lam cổ tự Bổ Đà - nơi đây từng là một trong những trung tâm Phật giáo lớn thuộc thiền phái Lâm Tế. Ngôi chùa năm cách Hà Nội khoảng 40 km về hướng Bắc. Chùa Bổ Đà hay còn được gọi tắt là chùa Bổ. Xưa kia còn có tên gọi là Quan Âm tự, chùa nằm trên lưng chừng núi Bổ Đà thuộc phía bờ Bắc sông Cầu, xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Tương truyền ngôi chùa được xây dựng từ thời nhà Lý (thế kỷ XI), được trùng tu, mở mang xây dựng vào năm 1720 (thế kỷ XVIII). Chùa thờ Phật theo thiền phái Lâm Tế, phối thờ Trúc Lâm Tam tổ (Trần Nhân Tông, Pháp Loa, Huyền Quang) và các vị tiên thánh (Khổng Tử; Lão Tử; Thạch Linh Thần Tướng). Khu di tích chùa Bổ Đà có diện tích khoảng 51.784m2, đây là một quần thể di tích lớn với nhiều hạng mục công trình, trong đó có 4 hạng mục chính (chùa Tứ Ân, am Tam Đức, chùa Cao, khu vườn tháp)
Với giá trị tiêu biểu, độc đáo trên nhiều bình diện, năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã xếp hạng chùa Bổ Đà là di tích lịch sử-kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt. Ngôi chùa có vườn tháp lớn nhất Việt Nam. Năm 2017, Liên minh Kỷ lục thế giới (Worldkings) đã xác nhận kỷ lục Bộ Mộc bản kinh phật của chùa Bổ Đà là Bộ mộc bản kinh phật khắc trên gỗ thị của thiền phái Lâm Tế cổ nhất thế giới. Lễ hội Bổ Đà được Bộ VHTTDL đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; tháng 12/2017, Mộc bản chùa Bổ Đà được công nhận là bảo vật quốc gia. Ngày 30/9/2019, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Quyết định số 703/QĐ-UBND công nhận chùa Bổ Đà là điểm du lịch của tỉnh.



HTMLText_062AD830_1140_E215_41B0_321699661E7F.html =
Điểm Du Lịch Chùa Bổ Đà


Trong hành hành trình về thăm vùng đất Kinh Bắc xưa, có một ngôi chùa mà du khách không thể không ghé thăm đó là đại danh lam cổ tự Bổ Đà - nơi đây từng là một trong những trung tâm Phật giáo lớn thuộc thiền phái Lâm Tế. Ngôi chùa năm cách Hà Nội khoảng 40 km về hướng Bắc. Chùa Bổ Đà hay còn được gọi tắt là chùa Bổ. Xưa kia còn có tên gọi là Quan Âm tự, chùa nằm trên lưng chừng núi Bổ Đà thuộc phía bờ Bắc sông Cầu, xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Tương truyền ngôi chùa được xây dựng từ thời nhà Lý (thế kỷ XI), được trùng tu, mở mang xây dựng vào năm 1720 (thế kỷ XVIII). Chùa thờ Phật theo thiền phái Lâm Tế, phối thờ Trúc Lâm Tam tổ (Trần Nhân Tông, Pháp Loa, Huyền Quang) và các vị tiên thánh (Khổng Tử; Lão Tử; Thạch Linh Thần Tướng). Khu di tích chùa Bổ Đà có diện tích khoảng 51.784m2, đây là một quần thể di tích lớn với nhiều hạng mục công trình, trong đó có 4 hạng mục chính (chùa Tứ Ân, am Tam Đức, chùa Cao, khu vườn tháp)
Với giá trị tiêu biểu, độc đáo trên nhiều bình diện, năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã xếp hạng chùa Bổ Đà là di tích lịch sử-kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt. Ngôi chùa có vườn tháp lớn nhất Việt Nam. Năm 2017, Liên minh Kỷ lục thế giới (Worldkings) đã xác nhận kỷ lục Bộ Mộc bản kinh phật của chùa Bổ Đà là Bộ mộc bản kinh phật khắc trên gỗ thị của thiền phái Lâm Tế cổ nhất thế giới. Lễ hội Bổ Đà được Bộ VHTTDL đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; tháng 12/2017, Mộc bản chùa Bổ Đà được công nhận là bảo vật quốc gia. Ngày 30/9/2019, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Quyết định số 703/QĐ-UBND công nhận chùa Bổ Đà là điểm du lịch của tỉnh.
1. Khu tường đất và cổng vào: Điều đặc biệt ấn tượng với du khách khi đặt chân đến Bổ Đà là các bức tường hai bên lối vào, cổng, tường bao quanh khuôn viên chùa và một số công trình khác được xây dựng hoàn toàn bằng đất nện theo lối chình tường. Tường được chình bằng loại đất sỏi son ở núi Bổ Đà, có độ cao từ 1,8m đến 3 m, chân tường dày 0,8 m, đỉnh tường dày 0,4 m. Trên đỉnh tường có mõ tường được che bằng các mảnh gốm chum vại của làng Thổ Hà. Trải qua thời gian, mái và sườn tường đã ngả màu rêu càng làm tăng thêm vẻ cổ kính của ngôi chùa. Những dải tường bằng đất có tác dụng chắn gió mùa đông, mát mẻ vào mùa hè. Ngôi chùa gồm hai lớp cổng, cổng thứ nhất cách cổng thứ hai 27 mét, được xây theo kiến trúc mang dáng dấp gác chuông thời Nguyễn. Cổng vào chùa nền lát đá muối có kích thước to nhỏ khác nhau. Ngoài ra trong khu vực chùa, nhiều bức tường được xây bằng tiểu sành giống như làng Thổ Hà, nơi chuyên sản xuất chum vại, tiểu sành cách đó vài cây số, tạo vẻ rất trầm mặc, gần gũi với vùng thôn quê đồng bằng Bắc Bộ.
2. Chùa Tứ Ân - Công trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc: Ngôi chùa mang dáng vẻ trầm mặc cổ kính, kiến trúc riêng biệt, không lẫn với bất cứ công trình tôn giáo, tín ngưỡng nào. Chùa được đặt tên Tứ Ân với hàm nghĩa Phật tử báo đáp 4 ơn nghĩa: ơn trời đất, ơn Tổ quốc, ơn cha mẹ và ơn thầy. Chùa có bố cục kiến trúc theo kiểu nội thông ngoại bế tạo bởi 18 tòa ngang, dãy dọc với tổng số gần 100 gian được liên kết liên hoàn gồm : nhà bếp, nhà Tạo soạn, nhà Tổ, nhà Tiền tế, nhà in kinh, nhà Trai, nhà Pháp, toà Tam bảo, nhà Khách, nhà Ga, nhà Gạo…Trong chùa còn lưu giữ 39 pho tượng Phật thời Lê - Nguyễn, ngoài ra còn có các pho tượng bài trí theo tín ngưỡng thờ Nho Giáo, Đạo Giáo và tín ngưỡng dân gian bản địa như tượng Thạch Linh Thần Tướng, tượng Lão Tử, Khổng Tử, thể hiện rõ dấu ấn tam giáo đồng nguyên. Đây là một trong những điểm khác biệt trong thờ tự của chùa Bổ Đà với các ngôi chùa khác trong cả nước. Với chức năng là nơi đào luyện tăng đồ của Thiền phái Lâm Tế đến nay chùa Tứ Ân còn lưu giữ được gần 2000 mộc bản kinh Phật cổ bằng gỗ thị được san khắc từ năm 1740 và nhiều đời cao tăng sau này. Bộ mộc bản kinh Phật chùa Bổ Đà đã nhận được những danh hiệu là bộ mộc bản kinh phật khắc bằng gỗ thị cổ nhất Việt Nam năm 2016; được công nhận là Bảo vật quốc gia năm 2017.
3. Khu vườn tháp lớn nhất Việt Nam: Có diện tích gần 8000m2, với hơn 100 ngôi tháp, là nơi tàng lưu xá lị, tro cốt nhục thân của hơn 1200 nhà sư tu hành của dòng thiền Lâm Tế. Phần lớn các toà tháp được xây dựng dưới thời hậu Lê (thế kỷ XVIII) và thời Nguyễn (thế kỷ XIX). Vườn tháp được chia làm 2 khu: khu trên là nơi lưu giữ tro cốt xá lỵ của sư tăng (trên đỉnh tháp có trang trí hình bình cam lộ), khu dưới là nơi lưu giữ tro cốt xá lỵ của sư ni (trên đỉnh tháp có trang trí hình bông sen). Các ngôi tháp đều được xây bằng gạch và đá bằng kỹ thuật truyền thống bắt mạch vôi mật mía. Một trong những điểm độc đáo khác biệt ở vườn tháp đó là: Tất cả các tháp đều có cửa dạng cuốn vòm nhìn về hướng Đông Bắc (theo triết lý của nhà Phật đó là hướng trí tuệ, giải thoát). Tháp thường đặt ít nhất 4-5 xá lị, có tháp đặt tới 26 xá lị và chỉ những người trong phái Sơn Môn mới được an táng tại vườn tháp. Năm 2016, Vườn tháp chùa Bổ Đà được Hội kỷ lục gia Việt Nam công nhận là ngôi chùa có vườn tháp lớn nhất Việt Nam.
4. Am Tam Đức - Nơi giáo dục trí, đức: Được xây dựng cùng thời gian với chùa Tứ Ân khoảng từ năm 1740 đến năm 1786. Am Tam Đức nghĩa là mong ước người tu hành tại đây sẽ được thông tuệ 3 đức tính: Trí đức, đoạn đức và ân đức. Trí đức có nghĩa là, người tu hành cần phải dùng trí tuệ quán sát các pháp. Nhờ quán sát như thế, người tu hành mới tìm ra con đường giải thoát kiếp luân hồi. Đoạn đức là chỉ cho đoạn dứt hết các thứ vô minh phiền não. Ân Đức là do nguyện lực của Phật và Bồ tát luôn luôn cứu độ chúng sinh. Người có ân đức là người luôn có tâm hồn rộng lượng bao dung tha thứ và làm lợi ích cho muôn loài. Am Tam Đức hiện nay là công trình mới được trùng tu, tôn tạo vào năm 2010, có bình đồ kiến trúc theo kiểu chữ nhất gồm 5 gian, trong đó 3 gian giữa được xây kiểu chồng diêm 2 tầng. Đây là nơi thờ Phạm Kim Hưng (Như Thị) , vị sư trụ trì có công mở mang xây dựng am vào thế kỉ 18.
5. Chùa Cao (hay chùa Quán Âm)- Nơi lưu truyền " tích cầu con": Chùa tọa lạc trên núi Phượng Hoàng, nơi đây còn lưu truyền về “tích cầu con”. Ngôi chùa được bắt nguồn bằng truyền thuyết xưa kia có một ông tiều phu tốt bụng nhưng đến 40 tuổi rồi vẫn chưa có con. Một hôm tiều phu vác rìu đi đốn gỗ thì gặp một gốc thông già. Người tiều phu dùng búa đốn gốc thông. Điều kỳ diệu đã xuất hiện tại đây. Mỗi nhát bổ, người tiều phu lại niệm “Quan thế âm Phật”. Mỗi câu niệm một đồng tiền rơi ra. Sau đó, ông nhặt được 32 đồng tiền, lấy làm lạ, ông tìm gặp một cao tăng. Được cao tăng nói đây là 32 điều ứng trong Phật Pháp. Tiều phu mong ước có 1 đứa con và sẽ lập miếu thờ nếu điều mong ước thành sự thật. Sau đó, vợ người tiều phu sinh được một người con trai, ông dựng lên một ngôi chùa nhỏ tại gốc cây thông già, mái chùa lợp gianh và tô một pho tượng Quan âm Tống Tử để hương khói phụng thờ. Câu chuyện lan truyền, nhiều người qua lại cúng bái và cầu nguyện đều thấy linh nghiệm. Từ đó ngôi chùa trở nên nổi tiếng, thành điểm đến tâm linh của nhân dân quanh vùng. Chùa được gọi là chùa Cao, chùa Quán Âm. Dân gian còn gọi bằng cái tên gần gũi chùa Ông Bổ hay chùa Bổ Đà.Chùa Cao có bình đồ kiến trúc kiểu chữ Nhị gồm toà Tiền đường 1 gian và tòa Thượng điện 1 gian. Tường chình bằng đất, phủ vữa vôi mật, mái lợp ngói mũi. Trong tòa thượng điện có đặt tượng Quan Thế Âm Bồ Tát có từ rất lâu đời, đây là bức tượng cổ nhất trong quần thể thắng tích chùa Bổ Đà, được tạo tác sau khi xây dựng chùa Quán Âm (chùa Cao) - khoảng thế kỷ XVII-XVIII.
6. Ao Miếu - Nơi thờ Thạch Linh Thần Tướng: Thạch linh thần Tướng hay còn được gọi là Thạch tướng quân, khu thờ chính tập trung tại quần thể đá thiêng thuộc khu vực Ao Miếu, thôn Hạ Lát. Tại đây nổi lên các khối đá lớn nằm xen cài lên nhau giữa một ao nhỏ mang tên “Thạch Long”. Tương truyền ngày xưa trong vùng có vợ chồng trưởng giả tên Nguyễn Hiền nhưng hiếm muộn con. Nơi ông ở có một bàn đá lớn. Một hôm ông ra bàn đá nhìn thấy một con rắn hoa dài khoảng 10 trượng, vây đủ màu sắc, nhìn thấy người con rắn trườn xuống nước. Không lâu sau, mẹ đá sinh được một cậu con trai. Thấy lạ, vị trưởng giả liền chạy ôm đứa con mang về nhà nuôi và đặt tên là Thần tướng. Năm lên 10 tuổi cậu bé cao tầm 10 trượng, sức đủ lay non lấp biển. Lúc đó giặc Man trong vùng nổi lên, cậu xin vua đi dẹp giặc. Khi giặc tan, cậu trở về dãy núi Phượng Hoàng và bay lên trời. Nhân dân trong vùng tưởng nhớ công lao của cậu nên đã lập đền thờ tại đây.
### Tooltip IconButton_7B21DC51_3AA0_A251_41B1_CEAABC2475F8.toolTip = Danh sách các điểm IconButton_58B842B7_727B_EC36_41BC_E97334826B57.toolTip = Dừng xoay IconButton_7B206C51_3AA0_A251_41A3_B3DB657BC52B.toolTip = Dừng xoay IconButton_7B21CC51_3AA0_A251_41C9_1ABF5F74EDA0.toolTip = Sơ đồ Tổng quan IconButton_58B812B7_727B_EC36_41D8_FF6EC285B4A3.toolTip = Sơ đồ Tổng quan IconButton_7B212C50_3AA0_A1AF_41C5_F659ED22BD52.toolTip = Thông tin IconButton_54B2229F_71B3_E04B_41D0_EA0C075BEEF1.toolTip = Tự di chuyển IconButton_58B822B7_727B_EC36_41CD_F5D815AA0108.toolTip = Tự di chuyển IconButton_7B200C51_3AA0_A251_41CC_7E57609B3C93.toolTip = Video IconButton_52A21724_4781_A713_41C3_E77EE5C777AF.toolTip = Ảnh ## Tour ### Description ### Title tour.name = Điểm Du Lịch Chùa Bổ Đà